Manpages

NAZWA

dselect − konsolowe narzędzie zarządzania pakietami Debiana

SKŁADNIA

dselect [−−admindir <directory>] [−−help] [−−version] [−−expert] [−−debug|−D<file>] [<action>] [−−colour|−−color screenpart:[foreground],[background][:attr[+attr+..]]]

OPIS

dselect jest jednym z podstawowych narzędzi użytkownika do zarządzania pakietami Debiana. Z głównego menu programu dselect administrator systemu może:
− zaktualizować listę dostępnych pakietów,
− wyświetlić stan zainstalowanych i dostępnych wersji pakietów,
− wybierać pakiety i zarządzać zależnościami,
− zainstalować nowe pakiety lub zaktualizować pakiety do nowszych wersji.

dselect jest nakładką na polecenie dpkg(1), niskopoziomowe narzędzie zarządzania pakietami Debiana. Jego podstawową zaletą jest menadżer pełnoekranowego wyboru pakietów z możliwością znajdowania zależności między nimi i rozwiązywania konfliktów. Program uruchomiony z prawami administratora daje możliwość instalowania, aktualizowania oraz usuwania pakietów. Można skonfigurować różnorodne metody dostępu, za których pomocą można ściągnąć z repozytorium pakietów zarówno informacje o dostępnych wersjach pakietów, jak i same pakiety do zainstalowania. W zależności od metody dostępu repozytoria te mogą się znajdować na publicznych serwerach−archiwach w Internecie, lokalnych serwerach z archiwami lub na CD−ROM−ach. Zalecaną metodą dostępu jest metoda apt, dostarczana przez pakiet apt.

Zazwyczaj dselect jest uruchamiany bez żadnych parametrów. Wtedy wyświetlane jest interaktywne menu z listą akcji. Jeżeli akcja zostanie podana jako argument wywołania programu, to ta akcja jest od razu wykonywana. Ponadto jest dostępnych kilka parametrów wywołania, które modyfikują zachowanie dselecta albo wyświetlają dodatkowe informacje o programie.

OPCJE

Wszystkie opcje mogą być podane zarówno w linii poleceń, jak i w pliku konfiguracyjnym /etc/dpkg/dselect.cfg programu dselect lub w plikach w katalogu konfiguracyjnym /etc/dpkg/dpkg.cfg.d/. Każda linia pliku konfiguracyjnego jest albo opcją (dokładnie taką samą jak opcja linii poleceń, ale bez początkowych myślników), albo komentarzem (jeżeli zaczyna się od #).
−−admindir <katalog>

Zmienia katalog zawierający pliki "status" ,"available" i inne potrzebne programowi dpkg. Domyślnym katalogiem jest /var/lib/dpkg i zazwyczaj nie powinno być potrzeby zmieniania go na inny.

−−debug <plik> | −D<plik>

Włącza opcję debuggera. Informacje debuggera są wysyłane do <pliku>.

−−expert

Włącza tryb doświadczonego użytkownika i na przykład nie wyświetla męczących informacji z pomocą.

−−colour|−−color część_ekranu:[pierwszoplan],[tło][:atr[+atr+..]]

Ustawia kolory ekranu. Działa tylko pod warunkiem, że terminal obsługuje kolory. Ta opcja może zostać użyta wiele razy (i najlepiej jej używać w dselect.cfg). Każde użycie zmienia kolor (i opcjonalnie inne atrybuty) jakiejś części ekranu. Części ekranu są następujące (od góry do dołu):

listhead

Linia nagłówka nad listą pakietów.

listsel

Podświetlony element z listy.

pkgstate

W liście pakietów − tekst oznaczający obecny stan każdego pakietu.

pkgstatesel

W liście pakietów − tekst oznaczający obecny stan podświetlonego pakietu.

infohead

Linia nagłówka, w której wyświetlony jest stan obecnie zaznaczonego pakietu.

infodesc

Krótki opis pakietu.

infofoot

Ostatnia linia ekranu z wyborem pakietów.

helpscreen

Kolor ekranów pomocy.

Po części ekranu następuje dwukropek i specyfikacja koloru. Można określić kolor czcionek, kolor tła albo oba te kolory, unieważniając domyślne wartości kolorów. Należy używać standardowych nazw kolorów z biblioteki curses.

Opcjonalnie, po specyfikacji kolorów można dodać jeszcze jeden dwukropek, a po nim opis atrybutów. Jest to lista zawierająca jeden lub więcej atrybutów oddzielonych znakami plusa ("+"). Dostępne atrybuty (nie wszystkie działają na wszystkich terminalach) to: normal (normalny), standout (wyróżniony), underline (podkreślony), reverse (odwrócony), blink (migający), bright (jasny), dim (ciemny), bold (pogrubiony).

−−version

Wyświetla informację o wersji i pomyślnie kończy działanie.

UŻYTKOWANIE

dselect uruchomiony w trybie interakcyjnym wyświetla menu z następującymi akcjami:

access (dostęp)
Wybiera metodę dostępu używaną do znalezienia repozytorium pakietów.

Domyślnie istnieje kilka metod, takich jak floppy (dyskietka), harddisk (dysk twardy) lub cdrom (CD−ROM), ale inne pakiety mogą dostarczyć dodatkowych metod, na przykład metody apt dostarcza pakiet apt, a multi_cd − pakiet dpkg−multicd.

Zalecane jest używanie metody apt.

update (aktualizacja)
Aktualizuje bazę dostępnych pakietów.

Ściąga listę dostępnych wersji pakietów z repozytorium pakietów, skonfigurowanego za pomocą wybranej metody dostępu, i aktualizuje bazę pakietów programu dpkg. Listy pakietów są zwyczajowo zawarte w repozytorium w plikach nazwanych Packages lub Packages.gz. Pliki te mogą zostać wygenerowane przez opiekunów repozytoriów za pomocą programu dpkg−scanpackages(1).

Szczegóły aktualizacji zależą od implementacji metody dostępu. Zazwyczaj ten proces jest bardzo prosty i nie wymaga interakcji z użytkownikiem.

select (wybór)
Wyświetla informacje o wyborze pakietów i zależnościach oraz zarządza nimi.

Jest to główna funkcja programu dselect. W ekranie wyboru pakietów użytkownik może przeglądać listę dostępnych i zainstalowanych pakietów. Jeżeli program działa z uprawnieniami administratora, możliwe jest interaktywne zmienianie stanu pakietów. dselect śledzi wpływ tych zmian na pakiety zależne.

Jeśli zostanie wykryty konflikt lub niespełniona zależność, wyświetlany jest ekran rozwiązywania zależności pokazujący listę pakietów, powodujących konflikt lub niespełnioną zależność i dla każdego wyświetlonego pakietu − przyczynę, dla której jest on wyświetlony. Użytkownik może zastosować się do sugestii zaproponowanych przez dselect, unieważnić je lub wycofać się ze zmian, włączając w to pakiety, które spowodowały niespełnione zależności lub konflikty.

Używanie ekrany do zarządania interaktywnym wyborem pakietów jest szczegółowo wyjąśnione poniżej.

install (instalacja)
Instaluje wybrane pakiety.

Za pomocą skonfigurowanej metody dostępu zostaną z odpowiednich repozytoriów pobrane pakiety do zainstalowania lub zaktualizowania za pomocą programu dpkg. Zależnie od implementacji tej metody dostępu, pakiety mogą zostać pobrane wcześniej − przed instalacją − lub wtedy, gdy będą potrzebne. Niektóre metody dostępu również usuwają pakiety zaznaczone do usunięcia.

Jeżeli podczas instalacji wystąpi błąd, poleca się uruchomienie akcji install jeszcze raz. W większości przypadków, problemy same znikną lub zostaną rozwiązane. Jeśli problem pozostaje lub przeprowadzona instalacja była nieprawidłowa, prosimy o zbadanie przyczyn problemu i okoliczności jego wystąpienia i o wysłanie reportu o błędzie do systemu śledzenia błędów Debiana. Instrukcje, jak to zrobić, można znaleźć pod adresem http://bugs.debian.org/ albo w dokumentacji programów bug(1) lub reportbug(1), jeżeli są zainstalowane.

Szczegóły dotyczące akcji instalacji zależą od implementacji metody dostępu. Podczas instalacji, konfiguracji czy usuwania pakietów może być potrzebna interakcja z użytkownikiem. Zależy to od skryptów opiekuna pakietu. Niektóre pakiety używają biblioteki debconf(1), co pozwala na bardziej elastyczną lub nawet w pełni automatyczną instalację pakietu.

config (konfigurowanie)
Konfiguruje wszystkie pakiety poprzednio zainstalowane, ale nie do końca skonfigurowane.

remove (usuwanie)
Usuwa lub czyści te zainstalowane pakiety, które są zaznaczone do usunięcia.

quit (wyjście)
Wyjście z dselect.

Wychodzi z programu z zerowym kodem błędu (pomyślnie).

Zarządzanie wyborem pakietów

Wstęp
dselect odkrywa przed administratorem niektóre złożoności wiążące się z zarządzaniem dużym zbiorem pakietów z wieloma zależnościami między nimi. Dla użytkownika, który nie jest zaznajomiony z koncepcjami Debianowego systemu zarządzania pakietami, może to być bardzo przytłaczające. Chociaż celem programu dselect jest ułatwienie zarządzania i administrowania pakietami, jest on tylko instrumentem służącym do tego i nie może w wystarczającym stopniu zastąpić umiejętności i wiedzy administratora. Użytkownik powinien być zaznajomiony z koncepcjami leżącymi u podstaw systemu pakietów Debiana. W razie jakichkolwiek wątpliwości, należy je sprawdzić w podręczniku dpkg(1) oraz w podręczniku "Zasady polityki Debiana" zawartym w pakiecie debian−policy.

Jeżeli dselect nie był uruchomiony w trybie eksperta (expert) lub trybie pilnym (immediate), to po wybraniu akcji z menu, wyświetlany jest ekran pomocy. Użytkownik powinien dokładnie przeczytać wszystkie informacje zawarte w ekranach pomocy, kiedy się pojawiają. Ekrany pomocy mogą zostać wyświetlone w dowolnym momencie przez wybranie klawisza "?".

Układ ekranu
Ekran wyboru pakietów domyślnie podzielony jest na górną i dolną połowę. W górnej połowie wyświetlona jest lista pakietów. Za pomocą paska wyboru można wybrać pojedynczy pakiet lub grupę pakietów, przez zaznaczenie nagłówka grupy pakietów. W dolnej połowie ekranu pokazane są szczegółowe informacje na temat pakietu obecnie wybranego w górnej połowie ekranu. Typ tych informacji może być różny.

Naciśnięcie klawisza "I" przełącza pomiędzy pełnoekranowym widokiem pakietów, powiększonym widokiem szczegółowych informacji o pakiecie albo dzieli ekran na połowę.

Widok szczegółowych informacji o pakiecie
W widoku szczegółowych informacji o pakiecie domyślnie wyświetlony jest rozszerzony opis pakietu obecnie wybranego w liście pakietów. Typ tych informacji może być zmieniony za pomocą klawisza "i". Możliwe wybory są następujące:
− poszerzony opis
− informacja o zainstalowanej wersji pakietu
− informacja o dostępnej wersji pakietu

Ekran rozwiązywania zależności daje także możliwość podejrzenia określonych niespełnionych zależności bądź konfliktów związanych z pakietem, tj. tych zależności, które spowodowały wylistowanie tego pakietu.

Lista stanów pakietów
W głównym ekranie wyboru pakietów wyświetlona jest lista wszystkich pakietów znanych systemowi zarządzania pakietami Debiana. Są to zarówno pakiety zainstalowane w systemie, jak i pakiety zawarte w bazie dostępnych pakietów.

Dla każdego pakietu pokazane są: jego stan, priorytet, sekcja, numer wersji zainstalowanej i numer wersji dostępnej, nazwa pakietu oraz krótki opis − wszystko w jednej linii. Naciskając klawisz "V", można włączać i wyłączać wyświetlanie informacji o numerze zainstalowanej i dostępnej wersji pakietu. Naciśnięcie klawisza "v" powoduje przełączanie pomiędzy wyświetlaniem rozwlekłego i skróconego opisu stanu pakietu. Skrócony opis stanu jest wyświetlany domyślnie.

Na skrócony opis stanu pakietu składają się cztery części: flaga błędu, która normalnie powinna być czysta, obecny stan zainstalowania pakietu, poprzedni stan wyboru pakietu oraz obecny stan wyboru pakietu. Dwie pierwsze części są związane z obecnym stanem pakietu, kolejne dwie − związane z wyborami dokonanymi przez użytkownika.

Oznaczenia używane w skróconym opisie stanu pakietu są następujące:
Flaga błędu:
pusty bez błędu;
R poważny błąd, pakiet wymaga reinstalacji;
Stan instalacji:
pusty nie zainstalowany;
* w pełni zainstalowany i skonfigurowany;
− nie zainstalowany, ale mogły pozostać pliki konfiguracyjne;
U rozpakowany, ale jeszcze nie skonfigurowany;
C w połowie skonfigurowany (wystąpił błąd);
I w połowie zainstalowany (wystąpił błąd).
Obecne i żądane wybory:
* zaznaczony do zainstalowania lub zaktualizowania;
− zaznaczony do usunięcia z pozostawieniem plików konfig.;
= wstrzymany: pakiet nie będzie przetwarzany;
_ zaznaczony do usunięcia i wyczyszczenia plików konfig.;
n pakiet jest nowy i jeszcze nie był znaczony.

Przesuwanie kursora i ekranu
Ekran wyboru pakietów oraz ekran rozwiązywania zależności można przesuwać używając poleceń przypisanych do następujących klawiszy:
p, Up, k przesunięcie paska kursora w górę
n, Down, j przesunięcie paska kursora w dół
P, Pgup, Backspace przesunięcie listy 1 stronę w górę
N, Pgdn, Space przesunięcie listy 1 stronę w dół
^p przesunięcie listy 1 linię w górę
^n przesunięcie listy 1 linię w dół
t, Home skok na początek listy
e, End skok na koniec listy
u przesunięcie informacji 1 stronę w górę
d przesunięcie informacji 1 stronę w dół
^u przesunięcie informacji 1 linię w górę
^d przesunięcie informacji 1 linię w dół
B, Left−arrow przesunięcie ekranu o 1/3 ekranu w lewo
F, Right−arrow przesunięcie ekranu o 1/3 ekranu w prawo
^b przesunięcie ekranu o 1 znak w lewo
^f przesunięcie ekranu o 1 znak w prawo

Wyszukiwanie i sortowanie
Listę pakietów można przeszukiwać po nazwie pakietu. Można to zrobić, przyciskając "/" i wpisując tekst wyszukiwania, który jest interpretowany jako wyrażenie regularne regex(7). Dodanie "/d" do łańcucha wyszukiwania, spowoduje przeszukiwanie również opisów. Dodanie "/i" spowoduje ignorowanie wielkości znaków podczas wyszukiwania. Można łączyć te sufiksy, na przykład tak: "/id". Powtórne wyszukiwanie następuje przez wielokrotne naciskanie klawiszy "n" lub "\", aż do znalezienia poszukiwanego pakietu. Po osiągnięciu końca listy, poszukiwanie jest kontynuowane od początku listy.

Porządek sortowania listy można zmieniać przez wielokrotne naciskanie klawiszy "o" i "O". Można wybrać jeden z dziewięciu następujących porządków sortowania:
alfabetyczny dostępny stan
priorytet+sekcja dostępny+priorytet stan+priorytet
sekcja+priorytet dostępny+sekcja stan+sekcja
Tam gdzie nie jest to powyżej wyraźnie powiedziane, porządek alfabetyczny jest używany jako klucz podwyszukiwania.

Zmienianie wyboru pakietów
Żądany stan wyboru indywidualnych pakietów można zmienić za pomocą następujących poleceń:
+, Insert instalacja lub aktualizacja
=, H wstrzymanie pakietu w obecnym stanie i wersji
:, G zaprzestanie wstrzymania: aktualizacja pakietu lub pozostawienie go jako niezainstalowanego
−, Delete usunięcie, ale z zostawieniem plików konfiguracyjnych
_ usunięcie z wyczyszczeniem plików konfiguracyjnych

Kiedy w wyniku zmian powstają jedna lub więcej niespełnionych zależności albo konflikty, dselect wyświetla użytkownikowi ekran rozwiązywania zależności. Będzie on objaśniony nieco później.

Powyższe polecenia można zastosować również do grup pakietów − przez ustawienie paska kursora na nagłówku grupy. Sposób grupowania pakietów zależy od ustawień sortowania listy pakietów.

Należy zachować należytą ostrożność, zmieniając duże grupy pakietów, ponieważ może to oznaczać natychmiastowe utworzenie dużej liczby niespełnionych zależności i konfliktów, bardzo trudnej do rozwiązania. W praktyce tylko operacje wstrzymania i zaprzestania wstrzymania są użyteczne w odniesieniu do grup pakietów.

Rozwiązywanie zależności i konfliktów
Kiedy w wyniku zmian powstają jedna lub więcej niespełnionych zależności albo konflikty, dselect wyświetla użytkownikowi ekran rozwiązywania zależności. Najpierw, jednakże, wyświetlany jest ekran pomocy.

W górnej połowie ekranu rozwiązywania zależności wyświetlone są wszystkie te pakiety, które w wyniku zastosowania żądanych przez użytkownika zmian miałyby niespełnione zależności albo konflikty, oraz wszystkie te pakiety, których instalacja spełniłaby któreś z tych zależności, lub których usunięcie rozwiązałoby konflikty. W dolnej połowie wyświetlone są te zależności lub konflikty, które spowodowały, że obecnie wybrany pakiet został umieszczony na liście.

Wyświetlając początkową podlistę pakietów, dselect mógł ustawić już pewne żądane wybory niektórych spośród wylistowanych pakietów, w celu rozwiązania zależności lub konfliktów, które były przyczyną wyświetlenia ekranu rozwiązywania zależności. Zazwyczaj najlepszym wyjściem jest zastosowanie się do sugestii zrobionych przez dselect.

Możliwe jest przywrócenie stanu wyborów wylistowanych pakietów do poprzednich ustawień, zanim zostały stworzone nierozwiązane zależności lub konflikty − przez naciśnięcie klawisza "R". Naciskając klawisz "D", spowodujemy odznaczenie automatycznych propozycji i jest przy tym zachowywana zmiana, która spowodowała wyświetlenie ekranu rozwiązywania zależności. W końcu, po naciśnięciu klawisza "U" wybory są ponownie ustawiane na sugerowane wartości.

Ustanawianie żądanych wyborów pakietów
Po naciśnięciu klawisza enter, obecnie wyświetlony zbiór wyborów zostaje zaakceptowany. Jeżeli dselect nie wykryje niespełnionych zależności powstałych w wyniku zaakceptowania żądanych wyborów, to zostaną one ustawione. Jednakże, jeżeli będą nierozwiązane zależności, to dselect ponownie wyświetli ekran rozwiązywania zależności.

Aby zmienić zbiór wyborów, który powoduje powstanie nierozwiązanych zależności i zmusić dselect do zaakceptowania go, należy nacisnąć klawisz "Q". Spowoduje to bezwarunkowe ustawienie wyborów podanych przez użytkownika. Ogólnie, nie należy tego robić.

Aby uzyskać przeciwny efekt − wycofanie się ze wszystkich zmian i powrócenie do poprzedniej listy wyborów, należy nacisnąć klawisze "X" lub escape. Przez powtarzające się przyciskanie tych klawiszy można wycofać się ze wszystkich potencjalnie szkodliwych zmian w wyborze pakietów aż do ostatniego dobrego ustawienia.

Jeżeli pewne ustawienia przez pomyłkę zostały włączone i istnieje potrzeba wycofania tych zmian i zmienienia ustawień na takie, jakie są obecnie w systemie, należy użyć przycisku "C". Jest to trochę podobne do polecenia unhold wydanego na wszystkich pakietach, ale dostarcza bardziej oczywistego sposobu działania w sytuacji, gdy użytkownik nacisnął Enter przez pomyłkę.

ŚRODOWISKO

BŁĘDY

Dla nowych użytkowników, dselect może być trudny do opanowania. Podobno zmusza do płaczu nawet wytrawnych współtwórców jądra Linuksa.

Dokumentacja jest wybrakowana.

Brak opcji "pomoc" w głównym menu.

Nie można ograniczyć listy dostępnych pakietów.

Wbudowane metody dostępu nie są zgodne z obecnymi standardami jakości. Należy używać metody apt, która nie tylko nie jest zepsuta, ale także jest o wiele bardziej elastyczna niż metody wbudowane.

ZOBACZ TAKŻE

dpkg(1), apt−get(8), sources.list(5), deb(5).

AUTORZY

dselect was written by Ian Jackson (ijackson [AT] gnu.edu). Full list of contributors may be found in ’dselect −−version’.
Podręcznik napisali Juho Vuori <javuori [AT] cc.fi>, Josip Rodin i Joost kooij.

TŁUMACZE

Piotr Roszatycki <dexter [AT] debian.org>, 1999
Bartosz Feński <fenio [AT] debian.org>, 2004-2005
Robert Luberda <robert [AT] debian.org>, 2006-2008
Wiktor Wandachowicz <siryes [AT] gmail.com>, 2008