Manpages

NAAM

dselect - Debian frontend voor pakketbeheer

OVERZICHT

dselect [optie...] [commando...]

BESCHRIJVING

dselect is een van de belangrijkste gebruikersinterfaces voor het beheren van pakketten op een Debian-systeem. In het hoofdmenu van dselect kan de systeembeheerder:

dselect functioneert als een frontend voor dpkg(1), het primaire Debian gereedschap voor het behandelen van pakketten. Het maakt gebruik van het volledige scherm om een systeem ter beschikking te stellen voor het beheren van pakketselecties met een oplosser voor vereisten en tegenstrijdigheden. Indien het uitgevoerd wordt met beheerdersrechten, kunnen er pakketten mee geïnstalleerd, opgewaardeerd of verwijderd worden. Verschillende benaderingsmethodes kunnen ingesteld worden voor het ophalen van informatie over beschikbare pakketversies en voor het ophalen van installeerbare pakketten uit pakketbronnen. Afhankelijk van de gebruikte benaderingsmethode kunnen deze pakketbronnen publieke archiefservers zijn op het internet, lokale archiefservers of mediaschijven. De aanbevolen benaderingsmethode is apt, welke door het pakket apt(8) geleverd wordt.

Gewoonlijk wordt dselect zonder parameters gestart. Er wordt een interactief menu weergegeven dat de gebruiker een lijst met commando’s biedt. Indien een commando opgegeven wordt als argument, dan wordt dat commando onmiddellijk opgestart. Er kunnen ook nog verschillende commandoregelparameters gebruikt worden om de werking van dselect aan te passen of bijkomende informatie over het programma te tonen.

OPTIES

Alle opties kunnen zowel opgegeven worden aan de commandoregel als in het configuratiebestand /etc/dpkg/dselect.cfg of in de bestanden van de configuratiemap /etc/dpkg/dselect.cfg.d/ van dselect. Elke regel in het configuratiebestand is ofwel een optie (exact hetzelfde als de commandoregeloptie, maar zonder de verbindingsstreepjes aan het begin) of commentaar (als hij begint met een ’#’).
--admindir map

Wijzigt de map waarin de bestanden ’status’ en ’available’ van dpkg en gelijkaardige bestanden te vinden zijn. De standaard ervoor is /var/lib/dpkg indien DPKG_ADMINDIR niet werd ingesteld.

--instdir map

Instellen van de installatiemap, welke verwijst naar de map waar pakketten geïnstalleerd worden (sinds dpkg 1.19.2). Standaard is dat «/» indien DPKG_ROOT niet werd ingesteld.

--root map

De hoofdmap instellen op map, hetgeen de installatiemap instelt op «map» en de administratieve map op «map/var/lib/dpkg» (sinds dpkg 1.21.0).

-Dbestand, --debug bestand

Schakel debuggen in. Debug-informatie wordt naar bestand gezonden.

--expert

Schakelt de expert-modus in, d.w.z. dat het geen mogelijks vervelende hulpmededelingen toont.

--color schermdeel:[voorgrond],[achtergrond][:attr[+attr]...]
--colour schermdeel:[voorgrond],[achtergrond][:attr[+attr]...]

Configureert de schermkleuren. Dit werkt enkel indien uw scherm kleuren ondersteunt. Deze optie kan meermaals gebruikt worden (en wordt best gebruikt in dselect.cfg). Elk gebruik wijzigt de kleur (en eventueel andere attributen) van een deel van het scherm. De delen van het scherm (van boven naar onder) zijn:
title

De titel van het scherm.

listhead

De kopregel boven de pakketlijst.

list

De schuivende lijst met pakketten (en ook wat hulptekst).

listsel

Het geselecteerde item uit de lijst.

pkgstate

De tekst die in de pakketlijst de huidige status van elk pakket aangeeft.

pkgstatesel

De tekst die in de pakketlijst de huidige status van het momenteel geselecteerde pakket weergeeft.

infohead

De kopregel die de toestand van het momenteel geselecteerde pakket toont.

infodesc

De korte beschrijving van het pakket.

info

Gebruikt om pakket-info te tonen, zoals de beschrijving van het pakket.

infofoot

De onderste regel van het scherm bij het selecteren van pakketten.

query

Gebruikt om opvragingsregels te tonen

helpscreen

De kleur voor hulpschermen.

Na het schermdeel komt een dubbele punt en de opgave van de kleur. U kunt ofwel de voorgrondkleur, de achtergrondkleur of beide instellen ter vervanging van de ingebouwde kleuren. Maak gebruik van de standaardnamen voor curses-kleuren.

Facultatief kan er na de kleuropgave opnieuw een dubbele punt staan en een attribuutspecificatie. Dit is een lijst van één of meer attributen, onderling gescheiden door plus-tekens (’+’). Mogelijke attributen (niet alle zullen op alle terminals werken) zijn: normal, standout, underline, reverse, blink, bright, dim, bold

-?, --help

Een korte hulptekst weergeven en succesvol afsluiten.

--version

Versie-informatie tonen en succesvol afsluiten.

COMMANDO’S

Als dselect opgestart wordt, kan het de volgende commando’s uitvoeren, ofwel rechtstreeks als het commando opgegeven werd aan de commandoregel, ofwel door de gebruiker een menu aan te bieden met beschikbare commando’s als het interactief uitgevoerd wordt:

toegang
Een benaderingsmethode om pakketbronnen te benaderen kiezen en configureren.

Standaard biedt dselect diverse methodes, zoals media, file of ftp, maar andere pakketten kunnen andere methodes aanbieden, zoals bijvoorbeeld het pakket apt(8) dat de benaderingsmethode apt aanbiedt.

Het gebruik van de benaderingsmethode apt wordt sterk aanbevolen.

bijwerken
Ververs de database met beschikbare pakketten.

Haalt een lijst van beschikbare pakketversies op uit de voor de huidige benaderingsmethode geconfigureerde pakketbronnen en werkt de database van dpkg bij. Gewoonlijk wordt de pakketlijst door de pakketbron aangeleverd onder de vorm van een bestand met de naam Packages of Packages.gz. Deze bestanden kunnen door beheerders van pakketbronnen gegenereerd worden met het programma dpkg-scanpackages(1).

De bijzonderheden van het update-commando zijn afhankelijk van de implementatie van de benaderingsmethode. Normaal gezien is het een eenvoudig proces dat geen tussenkomst van de gebruiker nodig heeft.

selecteren
Bekijk of beheer pakketselecties en vereisten.

Dit is de hoofdfunctie van dselect. In het selectiescherm kan de gebruiker een lijst van alle beschikbare en geïnstalleerde pakketten nakijken. Indien dit uitgevoerd wordt met beheerdersrechten, is het ook mogelijk om interactief de selectiestatus van pakketten te wijzigen. dselect gaat de implicaties van deze wijzigingen na voor andere pakketten die ervan afhankelijk of ermee in tegenstrijd zijn.

Indien een tegenstrijdigheid of een falende vereiste ontdekt wordt, krijgt de gebruiker een scherm voor het oplossen van vereisten aangeboden. In dat scherm wordt een lijst van tegenstrijdige of afhankelijke pakketten getoond en voor elk weergegeven pakket wordt aangegeven wat de reden is waarom het daar getoond wordt. De gebruiker kan de door dselect voorgestelde suggesties toepassen, ze veranderen of alle wijzigingen intrekken, met inbegrip van die welke de onopgeloste vereisten of tegenstrijdigheden creëerden.

Het gebruik van het scherm voor interactief selectiebeheer wordt hierna meer gedetailleerd uitgelegd.

installeren
Installeert geselecteerde pakketten.

De geconfigureerde benaderingsmethode zal installeerbare of opwaardeerbare pakketten ophalen uit de betrokken pakketbronnen en ze met behulp van dpkg installeren. Afhankelijk van de implementatie van de benaderingsmethode, kunnen alle pakketten voor de installatie vooraf opgehaald worden, of opgehaald worden als dat nodig is. Sommige benaderingsmethodes kunnen ook pakketten verwijderen die gemarkeerd waren om verwijderd te worden.

Indien zich tijdens het installeren een fout voordeed, wordt over het algemeen aangeraden om het commando install nogmaals uit te voeren. In de meeste gevallen zullen de problemen verdwijnen of opgelost geraken. Indien er problemen blijven bestaan of de uitgevoerde installatie niet correct was, gelieve dan op zoek te gaan naar de oorzaken ervan en de omstandigheden te onderzoeken en een bugrapport te sturen naar het bugvolgsysteem van Debian. Instructies over hoe u dit kunt doen, zijn te vinden op <https://bugs.debian.org/>; of u kunt de documentatie lezen bij bug(1) of reportbug(1) mochten die geïnstalleerd zijn.

De bijzonderheden van het install-commando hangen af van de implementatie van de benaderingsmethode. Er kan behoefte zijn aan aandacht en invoer vanwege de gebruiker tijdens het installeren, configureren of verwijderen van pakketten. Dit is afhankelijk van de scripts van de pakketbeheerder in het pakket. Een aantal pakketten maakt gebruik van de bibliotheek debconf(1) die meer flexibele installatieopstellingen en zelfs geautomatiseerde installaties toelaat.

configureren
Configureert eventuele eerder geïnstalleerde maar nog niet volledig geconfigureerde pakketten.

verwijderen
Verwijdert of wist geïnstalleerde pakketten die gemarkeerd waren om verwijderd te worden.

einde
Beëindigt dselect.

Sluit het programma af met de foutcode nul (succesvol).

PAKKETSELECTIES BEHEREN

Inleiding
dselect stelt de beheerder rechtstreeks bloot aan sommige aspecten van de complexiteit van het beheren van een grote hoeveelheid pakketten met een grote onderlinge afhankelijkheid. Voor een gebruiker die niet vertrouwd is met het concept en de werkwijze van het Debian pakketbeheersysteem kan dit behoorlijk overdonderend zijn. Hoewel dselect erop gericht is pakketbeheer te vergemakkelijken, is het niet meer dan een instrument ervoor en er kan niet van verwacht worden dat het afdoend in de plaats treedt van de vaardigheden en de kennis van de beheerder. Van de gebruiker wordt vereist dat hij vertrouwd is met de onderliggende concepten van het Debian pakketsysteem. Gelieve in geval van twijfel de man-pagina van dpkg(1) te raadplegen en de beleidsrichtlijnen van de distributie.

Tenzij dselect uitgevoerd wordt in de rechtstreekse of de expertmodus, wordt eerst een hulpscherm getoond als u dit commando via het menu uitvoert. Het wordt de gebruiker ten stelligste aangeraden om bij het verschijnen van een online hulpvenster alle informatie eruit grondig te bestuderen. Op elk moment kan een online hulpvenster opgeroepen worden met de ’?’-toets.

Schermopmaak
Het selectiescherm is standaard opgesplitst in een bovenste en onderste helft. De bovenste helft toont een lijst met pakketten. Een cursorbalk kan een individueel pakket selecteren of een groep pakketten door de kopregel van een groep te selecteren, waar dat van toepassing is. De onderste helft van het scherm toont een aantal bijzonderheden over het momenteel geselecteerde pakket uit de bovenste schermhelft. Het soort getoonde bijzonderheden kan verschillen.

Drukken op de toets ’I’ wisselt tussen de pakketlijst over het volledige scherm, een meer uitgebreide weergave van de pakketdetails en een opgesplitst scherm in twee gelijke helften.

Het scherm met de pakketbijzonderheden
Het scherm met de pakketdetails toont standaard de uitvoerige pakketbeschrijving van het pakket dat momenteel geselecteerd is in de pakketstatuslijst. Tussen het type van informatie kan geschakeld worden met de toets ’i’. Daarmee wisselt u af tussen:

In een scherm voor het oplossen van vereisten bestaat ook de mogelijkheid om de specifieke niet-voldane vereisten of tegenstrijdigheden in verband met het pakket, die de reden zijn waarom het pakket vermeld wordt, te zien.

De pakketstatuslijst
Het selectiehoofdscherm toont een lijst met alle pakketten die door het Debian pakketbeheersysteem gekend zijn. Dit omvat de pakketten die op het systeem geïnstalleerd zijn en de pakketten die gekend zijn in de databank van beschikbare pakketten.

Voor elk pakket geeft de lijst de status van het pakket weer, zijn prioriteit, sectie, geïnstalleerde en beschikbare architectuur, geïnstalleerde en beschikbare versies, de pakketnaam en een beknopte beschrijving ervan, en dit allemaal op één enkele regel. Door op de toets ’A’ te drukken, kan de weergave van de geïnstalleerde en beschikbare architectuur aan- en uitgeschakeld worden. Door op de toets ’V’ te drukken, kan de weergave van de geïnstalleerde en beschikbare versie aan- en uitgeschakeld worden. Door op de toets ’v’ te drukken, kan gewisseld worden tussen een verkorte of een uitgebreide weergave van de pakketstatus. De verkorte weergave is standaard.

De verkorte statusaanduiding bestaat uit vier delen: een foutvlag, die normaal gezien leeg zou moeten zijn, de huidige status, de laatste selectiestatus en de huidige selectiestatus. De eerste twee houden verband met de actuele toestand van het pakket, de laatste twee hebben betrekking op de selecties die door de gebruiker gemaakt zijn.

Dit is de betekenis van de verkorte pakketstatusaanduidingscodes:

Foutvlag:
leeg geen fout
R ernstige fout, behoeft herinstallatie;

Instalatietoestand:
leeg niet geïnstalleerd;
* volledig geïnstalleerd en geconfigureerd;
- niet geïnstalleerd maar sommige configuratiebestanden kunnen
achtergebleven zijn;
U uitgepakt, maar nog niet geconfigureerd;
C half geconfigureerd (er trad een fout op);
I half geïnstalleerd (er trad een fout op).

Huidige en gevraagde selecties:
* gemarkeerd voor installatie of opwaardering;
- gemarkeerd voor verwijdering, configuratiebestanden zullen
blijven;
= on hold (vastgehouden): het pakket zal helemaal niet verwerkt
worden;
_ gemarkeerd om gewist te worden, ook configuratie wissen;
n pakket is nieuw en moet nog gemarkeerd worden.

Cursor- en schermbewegingen
Men kan door de pakketselectielijst en in de schermen voor het oplossen van vereisten en tegenstrijdigheden navigeren met behulp van bewegingscommando’s die aan de volgende toetsen gekoppeld zijn:

p, pijl omhoog, k de cursorbalk omhoog bewegen
n, pijl omlaag, j de cursorbalk omlaag bewegen
P, Pgup, Backspace in de lijst 1 pagina naar boven verschuiven
N, Pgdn, Spatie in de lijst 1 pagina naar onder verschuiven
^p in de lijst 1 regel naar boven verschuiven
^n in de lijst 1 regel naar onder verschuiven
t, Home naar het begin van de lijst springen
e, End naar het einde van de lijst springen
u in de info 1 pagina naar boven verschuiven
d in de info 1 pagina naar onder verschuiven
^u in de info 1 regel naar boven verschuiven
^d in de info 1 regel naar onder verschuiven
<B, pijl links> weergave 1/3 schermbreedte naar links zwaaien
F, pijl rechts weergave 1/3 schermbreedte naar rechts zwaaien
^b weergave 1 tekenbreedte naar links zwaaien
^f weergave 1 tekenbreedte naar rechts zwaaien

Zoeken en sorteren
In de pakketlijst kan gezocht worden op pakketnaam. Dit gebeurt door op ’/’ te drukken en een eenvoudige zoektekenreeks in te typen. De tekenreeks wordt als een regex(7) reguliere expressie geïnterpreteerd. Indien u ’/d’ toevoegt aan de zoekexpressie, dan zal dselect ook in de beschrijvingen zoeken. Indien u ’/i’ toevoegt, dan zal de zoekbewerking hoofdletterongevoelig zijn. U kunt deze beide suffixen op de volgende manier combineren: ’/id’. Herhaalde zoekbewerkingen gebeuren door telkens opnieuw op de toets ’n’ of ’\’ te drukken, totdat het gewenste pakket gevonden werd. Indien de zoekbewerking onderaan de lijst uitkomt, loopt ze door naar boven en zoekt van daaraf verder.

De volgorde van de lijst kan veranderd worden door herhaaldelijk op de toetsen ’o’ en ’O’ te drukken. Uit de volgende negen volgordes kan gekozen worden:

alfabetisch
prioriteit+sectie
sectie+prioriteit
beschikbaar
beschikbaar+prioriteit
beschikbaar+sectie
status
status+prioriteit
status+sectie

Waar die hierboven niet expliciet vermeld wordt, wordt de alfabetische volgorde als sorteersleutel gebruikt voor het laatste subniveau.

Selecties wijzigen
De gevraagde selectiestatus van individuele pakketten kan gewijzigd worden met de volgende commando’s:

+, Insert installeren of opwaarderen
=, H vasthouden in de huidige toestand en versie
:, G niet langer vasthouden: opwaarderen of niet-geïnstalleerd
laten
-, Delete verwijderen, maar de configuratie laten
_ verwijderen & configuratie wissen

Indien de gevraagde verandering resulteert in één of meer niet-voldane vereisten of tegenstrijdigheden, zal dselect de gebruiker een scherm presenteren voor het oplossen van afhankelijkheden. Dit zal hierna verder toegelicht worden.

Het is ook mogelijk om deze commando’s te gebruiken voor groepen pakketselecties door de cursorbalk te plaatsen op een koptekst van een groep. De exacte groepering van pakketten is afhankelijk van de huidige instellingen voor de lijstordening.

Het aanbrengen van wijzigingen aan de selectie van een grote groep pakketten moet met voldoende zorg gebeuren, aangezien dit onmiddellijk een groot aantal niet-voldane vereisten en tegenstrijdigheden kan creëren. Die worden dan allemaal tegelijk opgesomd in één enkel scherm met het oog op het oplossen van afhankelijkheden, hetgeen het zeer moeilijk kan maken om ermee om te gaan. In de praktijk heeft het enkel nut om groepsactivatie of -deactivatie te gebruiken voor de instelling ’te handhaven’.

Vereisten en tegenstrijdigheden oplossen
Wanneer een wijzigingsverzoek resulteert in één of meer onvoldane vereisten of tegenstrijdigheden, krijgt de gebruiker een scherm gepresenteerd om de afhankelijkheden op te lossen. Eerst wordt er echter een informatief hulpscherm weergegeven.

De bovenste helft van dat scherm somt alle pakketten op die niet-voldane vereisten en tegenstrijdigheden zullen hebben ten gevolge van de gevraagde wijziging en al de pakketten waarvan de installatie een vereiste kan oplossen of waarvan een verwijdering een oplossing kan bieden voor een tegenstrijdigheid. De onderste helft toont standaard de vereisten of tegenstrijdigheden die er de oorzaak van zijn dat het momenteel geselecteerde pakket vermeld wordt.

Bij de initiële weergave van de sub-lijst met pakketten, kan dselect reeds voor sommige van de opgesomde pakketten de aangevraagde selectiestatus ingesteld hebben in functie van een oplossing voor de vereiste of de tegenstrijdigheid die leidde tot het weergeven van dit scherm, gericht op het oplossen van afhankelijkheidsproblemen. Gewoonlijk doet u er goed aan de suggesties van dselect te volgen.

De selectiestatus van de vermelde pakketten kan teruggedraaid worden naar de originele instelling, zoals die was vooraleer de niet-voldane vereiste of tegenstrijdigheid gecreëerd werd, door op de toets ’R’ te drukken. Door op de toets ’D’ worden de automatische suggesties teruggedraaid, maar blijft de wijziging die de aanleiding was voor het tonen van het oplossingsscherm voor afhankelijkheden, behouden op de aangevraagde toestand. Door op de toets ’U’ te drukken tenslotte, worden de selecties terug ingesteld op de automatisch gesuggereerde waarden.

De gevraagde selecties effectief tot stand brengen
De momenteel weergegeven reeks selecties wordt aanvaard door op enter te drukken. Indien dselect geen niet-voldane vereisten ontdekt die het gevolg zijn van de gevraagde selecties, dan zullen de nieuwe selecties ingesteld worden. Indien er echter wel nog niet-voldane vereisten zijn, dan zal dselect de gebruiker opnieuw een scherm presenteren voor het oplossen van afhankelijkheden.

Om een reeks selecties die niet-voldane vereisten of tegenstrijdigheden creëren, door te voeren en dselect te dwingen ze te aanvaarden, drukt u op de toets ’Q’. Dit stelt de selecties onvoorwaardelijk in zoals ze door de gebruiker opgegeven werden. U zou dit over het algemeen niet moeten doen, tenzij u de kleine lettertjes gelezen heeft.

Het tegenovergestelde effect, namelijk intrekken van eventuele aangevraagde selectiewijzigingen en terugkeren naar de vorige lijst met selecties, bekomt u door op de toets ’X’ of escape te drukken. Door meermaals op deze toetsen te drukken kunnen eventuele misschien schadelijke wijzigingen aan de aangevraagde pakketselecties volledig ingetrokken worden en kan teruggekeerd worden tot aan de laatste effectief tot stand gebrachte instellingen.

Indien u bij vergissing bepaalde instellingen effectief tot stand bracht en alle selecties wilt terugdraaien naar wat momenteel op het systeem geïnstalleerd is, drukt u op de toets ’C’. Dit is min of meer gelijk aan voor alle pakketten het commando gebruiken ’annuleer te handhaven’, maar het is een meer voor de hand liggende paniekknop voor het geval de gebruiker per ongeluk op enter drukte.

AFSLUITSTATUS

OMGEVING

DPKG_ROOT

Indien dit ingesteld is en de opties --instdir of --root niet opgegeven werden, zal dit gebruikt worden als de hoofdmap voor het bestandssysteem (sinds dpkg 1.21.0).

DPKG_ADMINDIR

Indien dit ingesteld is en de opties --admindir of --root niet opgegeven werden, zal dit gebruikt worden als de databasemap van dpkg (sinds dpkg 1.21.0).

HOME

Indien dit ingesteld werd, zal dselect dit gebruiken als de map waarin het gebruikersspecifieke configuratiebestand te vinden is.

BUGS

De pakketselectie-interface van dselect is voor sommige nieuwe gebruikers verwarrend. Volgens geruchten doet het zelfs ervaren kernelontwikkelaars huilen.

Er ontbreekt goede documentatie.

Het hoofdmenu bevat geen hulp-optie.

De zichtbare lijst van beschikbare pakketten kan niet gereduceerd worden.

De ingebouwde benaderingsmethodes voldoen niet langer aan de huidige kwaliteitsnormen. Gebruik de benaderingsmethode die apt(8) voorziet. Die is niet enkel niet defect, ze is ook veel flexibeler dan de ingebouwde benaderingsmethodes.

ZIE OOK

dpkg(1), apt(8), sources.list(5), deb(5).